Aziz Nesin'den Hayri Çölaşan'a Sinema ve Edebiyat Yıllıkları Üzerine Kapsamlı Bir İnceleme
02.02.2025 02:00
Aziz Nesin'den Hayri Çölaşan'a Sinema ve Edebiyat Yıllıkları Üzerine Kapsamlı Bir İnceleme
1976-1985 arasında Aziz Nesin’in yayımladığı Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı, edebiyatın nabzını tutan önemli bir kaynak olmuştur. Günümüzde ise edebiyat ve sinema alanında benzer bir motivasyonla hazırlanan yıllıkların eksikliği hissedilmektedir.
Nesin Vakfı Edebiyat Yıllığı, çok yazarlı bir başvuru kaynağı olarak edebiyat arkeolojisi yapmak isteyenler için önemli bir metin sunmaktadır. Ancak günümüzde edebiyatın canlılığı ve yıllık hazırlama yetkinliği azalmıştır. Aziz Nesin, yıllığı hazırlarken kapsamlı bir yaklaşım sergilemiştir. 1980 yılında Necip Fazıl’dan yazı istemesi, bu kapsamın bir göstergesidir. Nesin, yıllığın her sayısında edebiyat dünyasının önemli isimlerini bir araya getirmiştir.
Hayri Çölaşan ve Sinema Yıllığı
2009 yılından beri yayımlanan Hayri Çölaşan’ın Sinema Yıllığı, sinema alanında önemli bir veri kaynağı oluşturmuştur. Bu çalışma, devlet bürokratlarının yapması gereken istatistikleri tek başına toplayarak dijital bir hale getirmiştir. Sinema Genel Müdürlüğü’nün yapması gereken faaliyetlerin bireysel bir çabayla gerçekleştirilmesi, bu yıllığın önemini artırmaktadır.
Sinema Yıllığı, sinema araştırmacılarına, yazarlarına ve akademisyenlere yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Hayri Çölaşan, yıllıkta yer alan verileri, yurtiçi ve yurtdışında düzenlenen Türk film festivalleri ile film gösterimlerinden elde etmektedir. Bu veriler, sinema alanında araştırma yapan herkesin ücretsiz olarak yararlanabileceği bir kaynak sunmaktadır.
2024 Sinema Verileri
Sinema Yıllığı 2024 verilerine göre, festivallerde 413 uzun metraj film ve 341 uzun belgesel film gösterilmiştir. Kısa filmlerde ise 1217 kısa kurmaca ve 633 kısa belgesel gösterilmiştir. Ödül alan uzun kurmaca film sayısı 211, belgesel film sayısı ise 64 olarak kaydedilmiştir. Bu veriler, Türk sinemasının gelişimini ve çeşitliliğini göstermektedir.
Festivallerde en çok katılım yapan ülkeler arasında Fransa, ABD ve İran öne çıkmaktadır. Ödül sıralamasında ise İran, daha az filmle daha çok ödül alarak dikkat çekmektedir. Bu durum, sinema alanındaki rekabetin ve kalitenin bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir.
SİYAD ve Ödül Verme İstatistikleri
Sinema Yazarları Derneği (SİYAD), Türkiye’de en çok ödül veren kurum olarak öne çıkmaktadır. SİYAD, 13 festivalde verdiği En İyi Film ödülü ile dikkat çekmektedir. Film-Yön derneği ise 3 festivalde ödül vererek ikinci sırada yer almaktadır. Bu veriler, Türk sinemasının ödül mekanizmalarını anlamak açısından önemlidir.
Yıllıkta, ödül alan filmler ve ödül veren kurumlar hakkında detaylı bilgiler yer almaktadır. Bu bilgiler, sinema yazarları ve araştırmacılar için önemli bir kaynak oluşturmaktadır. Sinema Yıllığı, Türk sinemasının gelişimini ve ödül süreçlerini takip etmek için vazgeçilmez bir kaynaktır.
Sinema Etkinlikleri ve Jüri Üyelikleri
Sinema Yıllığı, festivallerin illere göre dağılımını da sunmaktadır. 2024 yılı itibarıyla 40 ilde sinema etkinliği yapılmış, İstanbul, Ankara ve İzmir en çok etkinlik düzenlenen iller olmuştur. Bu durum, sinema etkinliklerinin coğrafi dağılımını ve erişimini göstermektedir.
Yıllıkta ayrıca jüri üyelikleri ile ilgili veriler de bulunmaktadır. Toplamda 1883 jürilik yapılmış, bu jüriliklerin büyük bir kısmı yönetmenler ve akademisyenler tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu veriler, Türk sinemasındaki jüri süreçlerini ve katılımcıların çeşitliliğini ortaya koymaktadır.
Sonuç
Hayri Çölaşan’ın Sinema Yıllığı, Türk sinemasının otopsisini çeken önemli bir derleme çalışmasıdır. Bu yıllık, sinema alanında araştırma yapan herkes için paha biçilmez bir kaynak sunmaktadır. Umarım bu kıymetli çalışmalar, daha fazla gündem olur ve kurumsal bir destekle yoluna devam edebilir.
Aziz Nesin’in edebiyat yıllığı ve Hayri Çölaşan’ın sinema yıllığı, Türk edebiyatı ve sinemasının önemli kaynaklarıdır. Her iki yıllık da, geçmişe ışık tutarak geleceğe yönelik önemli veriler sunmaktadır.