Türkiye'de 2023 yılının ilk çeyreğinde mevduat dağılımında döviz payı artış gösterdi. İstanbul, Aksaray ve diğer illerdeki gelişmeler dikkat çekiyor.

Türkiye'de Mevduat Dağılımında Dönüşüm: Döviz Payı Artıyor

Türkiye'de 2023 yılının ilk çeyreğinde, iç ve dış gelişmelerin yol açtığı belirsizlikler nedeniyle ekonomide kırılganlık arttı. Bu dönemde, ülke genelinde mevduatta dövizin payı yükseldi. Özellikle İstanbul, toplam yurt içi mevduatın yarısına sahip olarak dikkat çekti. Aksaray, döviz mevduatındaki oranıyla birinci sırada yer aldı.

Mevduat Dağılımındaki Değişim

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre, yurt içi yerleşiklere ait toplam mevduat, ilk çeyrekte yüzde 12,2 oranında artarak 19 trilyon 711,6 milyar liraya ulaştı. Bu artışın büyük kısmı döviz hesaplarından kaynaklandı. TL mevduat hacmi ise cari olarak yüzde 7,3 oranında artarken, TÜFE bazında yüzde 10,06 olan enflasyona göre reel olarak yüzde 2,6 daraldı.

Mart sonu itibarıyla döviz mevduatının TL cinsinden tutarı yüzde 22,2 oranında büyüyerek 1 trilyon 274 milyar lira oldu. Aksaray, döviz tevdiat hesaplarının payında birinciliğini koruyarak, toplam mevduatının yüzde 48,8'ini döviz hesapları oluşturdu.

İstanbul'un Mevduat Hacmi

İstanbul, Türkiye nüfusunun yüzde 18,3'üne ev sahipliği yaparken, toplam mevduatın da yaklaşık yarısına sahip bulunuyor. Mart sonu itibarıyla İstanbul'daki toplam yurt içi mevduatın yüzde 45,6'sı, büyük hacimde şirket hesaplarının da bulunduğu bu ildeki mudilere ait. TL mevduat hacmi yüzde 6 artarken, döviz mevduatındaki artış yüzde 26,1'e ulaştı.

İstanbul'un toplam mevduat hacminin yüzde 36,1'ini döviz mevduatı oluşturuyor. Bu durum, İstanbul'un ekonomik gücünü ve döviz mevduatına olan talebi göstermektedir. İlk çeyrekte İstanbul'un toplam mevduatı yüzde 12,5 arttı.

Diğer İllerin Durumu

Toplam mevduat hacminde İstanbul'u 2 trilyon 593,3 milyar lira ile Ankara izliyor. Ankara'nın mevduat hacminde dövizin payı yüzde 34,7 düzeyinde. İzmir, 1 trilyon 93,3 milyar liralık mevduatla üçüncü sırada yer alıyor. Bu illerin yanı sıra Antalya, Bursa ve Kocaeli de önemli mevduat hacimlerine sahip.

Yurt içi mevduatın yüzde 77,8'inin bu on ilde bulunduğu belirtiliyor. Bayburt, 4,8 milyar lira ile en az mevduata sahip il olarak dikkat çekiyor. Ardahan, Kilis ve Hakkâri gibi iller de düşük mevduat hacmi ile öne çıkıyor.

Kişi Başı Mevduat Farkları

Mart 2025 itibarıyla Türkiye genelinde kişi başına ortalama 230 bin 101 lira toplam mevduat düşüyor. Marmara bölgesi, kişi başına 401 bin 521 lira ile ilk sırada yer alıyor. Bu bölgeyi İç Anadolu, Ege ve Akdeniz izliyor. Kişi başına düşen mevduat miktarında Marmara ile Doğu Anadolu arasında 6 katlık bir fark bulunuyor.

İstanbul, kişi başına düşen ortalama mevduat miktarında 572 bin 797 TL ile ilk sırada yer alıyor. Ankara, 442 bin 234 lira ile ikinci sırada bulunurken, Muğla ve İzmir gibi turizm illeri de yüksek mevduat miktarları ile dikkat çekiyor.

Aksaray'ın Öne Çıkışı

Aksaray, toplam mevduatı içinde dövizin payı en yüksek il olarak dikkat çekiyor. Mart sonu itibarıyla Aksaray’ın toplam mevduatının yüzde 48,8’ini döviz hesapları oluşturdu. Bu oran, Aksaray’ın döviz mevduatındaki artışını göstermektedir. Aksaray, döviz tevdiat hesaplarının payında birinciliğini sürdürmektedir.

Döviz mevduatında Aksaray’ı Bingöl, Elâzığ, Bayburt ve Çankırı izliyor. Bu illerde de döviz mevduatının payı oldukça yüksek. Bu durum, Türkiye genelinde döviz mevduatına olan talebin arttığını göstermektedir.

Marmara Bölgesinin Etkisi

Marmara bölgesi, toplam yurt içi mevduatın yüzde 54,1'ini elinde bulunduruyor. Bu bölgedeki mevduat hacmi 10 trilyon 660,3 milyar lira olarak kaydedildi. Marmara'nın, TL ve döviz mevduatındaki payı da oldukça yüksek. Bu durum, bölgenin ekonomik gücünü ve bankacılık sistemindeki etkisini göstermektedir.

Marmara'nın ardından İç Anadolu, Ege ve Akdeniz bölgeleri de önemli mevduat hacimlerine sahip. Ancak, Doğu Anadolu bölgesi, en az mevduata sahip bölge olarak dikkat çekiyor. Bu durum, bölgesel ekonomik farklılıkları ortaya koymaktadır.