2024 Vergi Düzenlemeleri ve 2025 Beklentileri: Maliye Politikaları Üzerine Değerlendirme
2024 Vergi Düzenlemeleri ve 2025 Beklentileri
2024 yılı, vergi mükellefleri için oldukça hareketli geçti. Birçok vergi istisnası kaldırıldı veya daraltıldı. Ancak düzenlemelerin etkisi 2025 yılından itibaren hissedilecek. 2025 yılı bütçe kanununa göre, Maliye'nin kurumlar vergisi ile ilgili beklentileri oldukça düşük. 2024 yılı Kasım ayı bütçe gelir gerçekleşmelerine göre, kurumlar vergisinde 11 aylık gerçekleşme oranı yüzde 34 seviyesinde kalmış ve 2023’ün aynı dönemine göre yüzde 30,5 azalmıştır. 2025 bütçesinde de kurumlar vergisi artış hedefi yüzde 30 olarak belirlenmiştir. Bu durum, yapılan değişikliklere rağmen önemli bir artış beklenmediğini göstermektedir.
Orta Vadeli Program Hedefleri
Orta Vadeli Programa (2025-2027) baktığımızda, vergi yükü oranının 2023 yılında yüzde 16,8 iken, Program döneminde yüzde 18 olması hedeflenmektedir. Vergi tabanının genişletilmesi ve vergilemede gönüllü uyumun artırılmasına yönelik çalışmalar sürdürülecek. Ayrıca, etkin olmayan istisna, muafiyet ve indirimlerin kaldırılmasına devam edilecektir. Kayıt dışılıkla mücadele etkin bir şekilde sürdürülecek ve Maliye Bakanı bu hedefi sürekli gündemde tutmaktadır.
Orta vadede doğrudan vergilerin payının artırılması hedeflenmektedir. Gelir, kurumlar, katma değer vergileri kanunları ile vergi usul kanununun güncellenmesi yönünde düzenlemeler hayata geçirilecektir. Bu düzenlemelerin, vergilemede adalet, eşitlik, öngörülebilirlik ve şeffaflık ilkeleri temelinde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. “Vergide sadeleşme” adı altında çalışmaların başlatıldığı gözlemlenmektedir.
2025 Yılı Beklentileri
2025 yılına dair beklentiler, dolaysız vergilerin payını artırma hedefinin gerçekleşmesinin zor olduğunu göstermektedir. Bugüne kadar yapılan düzenlemeler ve vergi denetimini yaygınlaştırma çabaları, vergi gelirlerinde önemli bir artış sağlamamıştır. Vergi denetiminin ana amacı tahsilatı artırmak değildir. Bu nedenle, 2025 yılında radikal kararlar alınması ihtimali bulunmaktadır. Kapalı kapılar ardında yeni ek vergiler ve net aktif vergisi gibi olağanüstü düzenlemeler için hazırlık yapılmaması umulmaktadır.
Enflasyon düzeltmesi, Maliye'nin beklediğinin aksine gelir ve kurumlar vergisinde bir artış sağlamamış, hatta önemli düşüşlere neden olmuştur. Resmi enflasyon oranlarının düşmesi nedeniyle taşıma katsayıları düşük kalacaktır. Bu nedenle, mükellefleri enflasyon düzeltmesinden kurtarmanın zamanı gelmiştir. Ancak öz kaynakları yüksek olan mükelleflerin avantajları göz önünde bulundurularak uygulama isteğe bağlı kılınabilir.
Yeni Torba Yasa ve Yapılandırma Beklentileri
2025 yılının ilk yarısında yeni bir torba yasa beklenmektedir. Bu yasa, bazı istisna ve indirimleri kaldıracak veya daraltacak düzenlemeleri içerebilir. Özellikle KDV ile ilgili düzenlemelerin yapılması beklenmektedir. “Af çıkar mı?” soruları sıkça gündeme gelmektedir. Eski paketlere benzer bir af çıkması olası görünmemektedir, ancak borç yapılanması şeklinde bir düzenleme yapılması yüksek bir ihtimaldir.
Kredi faizlerinin yüksek olduğu bu dönemde, vergi ve sigorta borcu olan mükelleflerin rahatlatılması gerekmektedir. Maliye ile mükellefler arasında yaşanan ihtilaflar, son dönemlerde artan dava sayılarıyla kendini göstermektedir. Uzlaşmada yapılan son değişiklikler nedeniyle dava sayılarının daha da artması beklenmektedir. Yapılandırma yasasının kapsamına dava/uzlaşma/tarh aşamasındaki işlemlerin de dahil edilmesi isabetli olacaktır.
Maliye Politikalarında Sadeleşme İhtiyacı
Başta finansman gider kısıtlaması olmak üzere, mevzuatta sadeleşme bekleyen birçok sorun bulunmaktadır. Uyuşmazlık sayısını azaltacak düzenlemelere acilen ihtiyaç vardır. Maliye, hangi konularda sadeleşme gerektiğini uyuşmazlık konularına bakarak kolayca tespit edebilir. Enflasyon düzeltmesi, finansman gider kısıtlaması, yüzde 5 uyumlu vergi mükellefine indirim gibi konular, sadeleşme gerektiren başlıca hususlardır.
2025 yılında uygulanacak yurt içi asgari kurumlar vergisinde geçmiş yıl zararlarının mahsubu gibi önemli sorunlar bulunmaktadır. Vergi istisna, muafiyet ve indirimler üzerinden vergi almayı öngören düzenlemeler, kamuoyu desteğinden mahrum kalmaya mahkumdur. Maliye, yurt içi asgari kurumlar vergisi matrahından geçmiş yıl zararlarını mahsup ettirmeme ısrarından vazgeçmelidir. Aksi takdirde, çok sayıda uyuşmazlık yaşanması kaçınılmaz olacaktır.
Sonuç ve Gelecek Beklentileri
2024 yılı, vergi mükellefleri ve mali müşavirler için zorlu bir yıl olmuştur. 2025 yılının tüm vergi mükellefleri için sakin ve huzurlu geçmesini dilerim. Vergi sisteminin daha adil ve sürdürülebilir hale gelmesi için gerekli düzenlemelerin bir an önce hayata geçirilmesi önem arz etmektedir.