2023 Türkiye AR-GE Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
30.12.2024 13:13
2023 Türkiye AR-GE Raporu: Savunma Sanayisi Öne Çıkıyor
2023 Türkiye AR-GE ve İnovasyon Raporu, kamu AR-GE harcamaları içinde en yüksek payın savunma sanayisine ait olduğunu gösterdi. SER Akademi Genel Müdürü Ömer Özdinç, raporun detaylarını açıkladı ve Türkiye'nin AR-GE alanındaki gelişmelerine dikkat çekti.
Özdinç, raporun ulusal ve uluslararası veri setlerinden elde edilen sonuçlarla hazırlandığını belirtti. Her yıl Türkiye'deki AR-GE ve inovasyon faaliyetlerinin fotoğrafını çekmeye çalıştıklarını ifade etti. Yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki hızlı yükselişin altını çizen Özdinç, özel sektörün bu alanlarda daha fazla katma değer üretmeye başladığını vurguladı.
AR-GE Çalışanlarının Sayısı Artıyor
Özdinç, Türkiye'de AR-GE çalışanlarının sayısının 2023 itibarıyla 400 bine yaklaştığını belirtti. Özel sektördeki AR-GE çalışanlarının sayısı yüzde 8,8 artarak 207 bine ulaşırken, kamu sektöründeki araştırmacı sayısının yüzde 7 düştüğünü ifade etti. İmalat sektörü içinde en çok artışın havacılıkta görüldüğünü belirtti.
Bu sektörü 'Türk inovasyon sisteminin parlayan yıldızı' olarak tanımlayan Özdinç, AR-GE alanında kat edilecek uzun bir yol olduğunu vurguladı. Kamu AR-GE harcamalarının toplamı içindeki payını en çok artıran sektörün savunma sanayisi olduğunu ifade etti.
Kamu AR-GE Harcamaları ve Savunma Sanayisi
Özdinç, kamu AR-GE yatırımlarının yüzde 167 artırıldığını bildirdi. Savunma sanayisinin kamu AR-GE harcamalarındaki payının yüzde 43 olduğunu belirten Özdinç, bu sektörü tarım ve yeryüzünün keşfi alanlarının izlediğini ifade etti. Yükseköğretim harcamalarının kamu ve ticari kesime kıyasla daha az arttığına dikkat çekti.
AR-GE harcamalarının bölgelere göre dağılımında Batı Anadolu'nun (Ankara-Konya) birinci olduğunu belirten Özdinç, İstanbul ile farkın açıldığını bildirdi. AR-GE harcamalarının, gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) içindeki oranının yüzde 1,42'ye çıktığını ifade etti.
Teknoparkların Gelişimi
Teknoparklardaki firma sayısının 10 bini, istihdam sayısının ise 100 bini geçtiğini belirten Özdinç, bu bölgelerde ihracat tutarının yıllık yüzde 67 artışla 2 milyar dolara yükseldiğini vurguladı. Türkiye'nin Küresel İnovasyon Endeksi'ndeki sıralamasının yükseldiğine dikkat çekti.
Özdinç, imalat sektörünün ihracatının arttığını, şirket karlılık oranında ise değişim yaşanmadığını ifade etti. Yüksek teknoloji sektörünün diğer teknoloji birimlerine göre yavaşlamadan en az etkilenen alan olduğunu belirtti.
KOBİ'lerin Rolü ve Yazılım Sektörü
Özdinç, yüksek teknoloji sektöründe firma sayısının yüzde 8 arttığını, cironun ise dolar bazında yüzde 7 düştüğünü ifade etti. Türkiye'nin araştırmacı sayısı açısından OECD ülkeleri içindeki yerine de dikkat çekti. AR-GE tam zaman eşdeğeri (TZE) personel sayısında Türkiye, 8. sırada yer aldı.
KOBİ'lerin yüksek teknoloji ve yazılım sektöründeki yerine de değinen Özdinç, yazılım sektöründe KOBİ'lerin 206 milyar lira ciroyla, sektördeki toplam gelirin yüzde 63'ünü oluşturduğunu belirtti. Mikro KOBİ'lerin 40 milyar lira ciro ürettiği ve sektörün 4'te 1'inin bu şirketlerde istihdam edildiği ifade edildi.